به گزارش خبرگزاری «حوزه»،، کتاب «واژه هاي اخلاقي از اصول كافي» اثری از مرحوم آيت الله علی مشکینی است که در آن، نکاتی زیبا و قابل استفاده پیرامون مباحث مختلف اخلاقی آمده و «حوزه نیوز» منتخبی از این نکات را در شماره های گوناگون تقدیم علاقمندان می نماید.

* خوش رفتارى با پدر و مادر

1. ابو ولاد حناط (گندم فروش) گويد: از امام صادق (علیه السلام) از قول خداى عزّو جل: «و به والدين احسان كنيد» (اسراء آيه 23) پرسيدم كه اين احسان چيست؟

فرمود: احسان اين است كه به خوشى با آنها يار باشى ، و آنها را وا ندارى كه آنچه را نياز دارند از تو بخواهند و اگر چه توانگر باشند (يعنى حوائج آنها را نگفته فراهم كنى) مگر نيست كه خدا - عزّو جل - مى فرمايد: «به احسان كردن نرسيد تا آنكه از آنچه دوست داريد انفاق كنيد» (آل عمران آيه 92)

گويد: سپس امام صادق (علیه السلام) فرمود: و اما قول خدا - عزّو جل -: «اگر چنانچه يكى از آنها يا هر دو نزد تو به دوران پيرى رسيدند به آنها اف مگو و با آنها درشتى مكن» (اسراء آيه 23) فرمود: يعنى اگر تو را به تنگ آوردند به آنها مگو اف و اگر تو را زدند با آنها درشتى مكن ، فرمود: «و به آنها با احترام سخن بگو» فرمود: يعنى اگر تو را زدند به آنها بگو: خدا شما را بيامرزد، اين است گفتار كريمانه و محترمانه ، فرمود: «از روى مهربانى در برابر آنها زبونى و فروتنى كن»؛ فرمود: يعنى چشم به آنها خيره مكن و جز با مهر و دلسوزى به آنها نگاه مينداز و او از خود را بر آواز آنها ميفراز، و دست بالاى دست آنها مدار و بر آنها پيشى مگير.

2. رسول الله - صلى الله عليه و آله و سلم - فرمود: پدر و مادرت را فرمان برو، به آنها نيكى كن، زنده باشند يا مرده و اگر دستور دادند كه از همسر و دارايى ات دورى گزين، اين كار را بكن كه از ايمان است.

3. مردى از رسول خدا - صلى الله عليه و آله و سلم - پرسيد: حق پدر بر فرزندش چيست؟ فرمود: او را به نامش نخواند و جلوش راه نرود و پيش از او ننشيند و باعث دشنام او نشود (كارى نكند كه مردم پدرش را دشنام دهند).

4. امام صادق (علیه السلام) فرمود: چه چيز مانع مى شود كه مردى از شما به پدر و مادرش در حيات و مرگشان نيكى كند: از جانب آنها نماز بخواند و صدقه و حج گذارد و روزه بگيرد، تا آنچه كرده (ثوابش) به ايشان برسد و خود نيز همان را دريافت دارد. تا خداوند به سبب نيكى و صله او خير فراوانى روزى اش كند.

5. مردى به امام صادق (علیه السلام) عرض كرد: پدر و مادر من مخالف (شيعه) مى باشند، حضرت فرمود: با آنها خوش رفتارى كن ، چنان كه با مسلمان هاى دوست خوش رفتارى مى كنى .

6. امام باقر (علیه السلام) فرمود: همان بنده اى نسبت به پدر و مادر خويش در زمان حياتشان نيكوكار است ، سپس آنها مى ميرند و او بدهى آنها را نمى پردازد و براى آنها آمرزش نمى خواهد، لذا خدا او را (نسبت به والدين) عاق و نافرمان محسوب مى كند و بنده ديگر در زمان حيات پدر و مادر خود عاق آنها است و نسبت به آنها نيكى نمى كند، ولى چون درگذشتند، بدهى آنها را مى پردازد و براى آنها آمرزش مى خواهد و خداوند او را نيكوكار محسوب مى نمايد.